رد پای تغییرات نرخ ارز در آلودگی هوا؛ از کمبود کاتالیست تا احتمال کاهش کیفیت بنزین

تقریبا تمام طول دهه گذشته بعد از حدود شهریورماه بحث آلودگی هوا به طور جد مطرح شده و بسیاری از افراد و مسئولان کلان شهر ها رو درگیر خود می کند. اما امسال متهمان این ماجرا افزایش پیدا کرده و پای صنایع وابسته به خودروسازی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، بانک مرکزی و گمرک نیز به این میدان باز شده است و دیگر سازمان حفاظت از محیط زیست و شهرداری‌ها تنها متهمان ماجرا نیستند. جالب است که مشکلات ارزی و بازی های مربوط به آن حتی پای خود را به مبحث آلودگی هوا نیز باز کرده و این نشان می دهد که قیمت ارز می تواند بر تمامی ابعاد و جنبه های زندگی ما تاثیر گذار باشد.

شهرداری تهران اعلام کرده که مرحله دوم طرح LEZ از ابتدای آبان ماه سال جاری اجرا خواهد شد و مطابق با آن از این تاریخ خودروهای فاقد معاینه فنی در تمامی مناطق تهران، در تمامی ساعت‌های شبانه‌روز جریمه می شوند. البته به نظر می رسد که مسئولان وزارت صمت و بانک مرکزی همچنان متوجه جدیت ماجرا نشده و برای آن ها روشن نشده است که کاتالیست خودروهای سبک و سنگین می‌تواند چه نقشی در کاهش آلودگی هوای کلان‌شهرها به‌ویژه در فصل سرد سال داشته باشد.

این ادعا به این علت بیان می شود که گفته می شود معدود تولیدکننده‌های کاتالیست در کشور هنوز موفق به دریافت ارز موردنیاز برای واردات مواد اولیه خود نشده‌اند. بخش عمده‌ای از مو اد اولیه موردنیاز برای تولید کاتالیست در گمرکات کشور خاک می‌خورد و یا در انبار شرکت‌های خارجی تولیدکننده مواد اولیه تلنبار شده است.

تخصیص نیافتن ارز به این موضوع می تواند عوارض و صدمات جبران ناپذیری را برای سلامت مردم به همراه داشته باشد و به نظر می رسد که اهمیت این موضوع و توجه به نقش کاتالیست ها در کاهش آلودگی هوا هنوز به درستی برای افراد و کارشناسان شاغل در وزارت صنعت، معدن و تجارت مشخص نشده است.

به علاوه شنیده می شود که تعدادی از خودروهای تولید داخل نیز بدون نصب کاتالیست راهی جاده شده و خودروسازان مدت هاست که به سراغ خرید از تولیدکننده‌های کاتالیست در کشور نرفته اند.

با این اوصاف به نظر می رسد که حل مشکل آلودگی هوا چندان برای مسئولان مربوطه اهمیت نداشته و استناد به شعارها و طرح‌هایی با اسامی دهان‌پرکن تنها چیزی است که در نهایت نصیب مردم می شود. با این شرایط قطعا زمستان و پائیز پیش رو نیز پر از روزهایی خواهد بود که پس از وارونگی هوا، ادارات و مدارس تعطیل شده و این تعطیلی زیان غیرقابل وصفی را تحمیل اقتصاد کشور کرده و دولت مجبور به پرداخت هزینه در این راستا در جای دیگر خواهد شد.

منطقی تر به نظر می رسد که دولتی ها در شرایط فعلی ارز موردنیاز برای مواد اولیه تولید کاتالیست را تامین کرده تا در جای دیگر مجبور به پرداخت هزینه های مربوط به نبودن کاتالیست در کشور، مشکلات کمرشکن آلودگی هوا برای محیط زیست، نظام سلامت و دیگر دستگاه‌های دولتی نشوند.