کشف نخستین شواهد از درد مزمن در حشرات برای درمان دردهای انسان

تمرکز داروهایی که ما برای برطرف کردن دردهای مزمن (Chronic pain) مصرف می کنیم بیشتر روی از بین بردن نشانه های آن است، نه برطرف کردن عاملان درد. با مطالعه نحوه عملکرد درد در مگس های سرکه، دانشمندان موفق به پرده برداری از شواهدی شده اند که نشان می دهد اثرات دردهای مزمن ممکن است طولانی مدت باشند. نتایج این تحقیق می توانند منجر به پیدا شدن راه های درمانی تاثیر گذار برای برطرف کردن دردهای مزمن انسان ها شود.

مگس ها نیز درد را احساس می کنند

پروفسور همکار «گرگ نیلی» از دانشگاه سیدنی که تحقیق را رهبری کرده در این باره می گوید: «مردم فکر می کنند حشرات هیچ دردی حس نمی کنند. اما تا الان اثبات شده بسیاری از بی مهرگان قادر به تشخیص و دوری کردن از محرک های درد آور هستند. اسم این حس در موجودات غیر انسان Nocieption است، حسی که محرک های با پتانسیل آسیب رساندن مانند گرما، سرما و یا آسیب های فیزیکی را تشخیص می دهد.»

با توجه به ژنوم بسیار ساده مگس ها و امکان دستکاری آسانتر، دانشمندان از آن ها به عنوان نمونه در چنین آزمایشاتی استفاده می کنند تا دلیل رفتارها و حالات مختلف در انسان ها را متوجه شوند. در گذشته نیز از پروتئین برخی از این حشرات برای ممکن کردن زندگی طولانی تر و سالم تر برای انسان استفاده شده بود.

دانشمندان برای اولین بار سال 2003 متوجه شدند مگس ها حسی مانند درد را تجربه می کنند، اما در آن زمان شواهد تنها حاکی از یک ناراحتی زودگذر بود. این بار اما آن ها از مگس ها برای پرده برداشتن از رموز دردهای انسانی استفاده کرده اند و موفق شده اند اولین شواهد ژنتیکی مربوط به دردهای مزمن را کشف کنند که تا مدت ها پس از درمان درد اولیه باقی می مانند.

نیلی می گوید: «تا قبل از این می دانستیم حشرات درد را احساس می کنند اما نمی دانستیم یک آسیب ممکن است منجر به حساسیت بیش از حد آن ها به محرک هایی شود که در حالت عادی دردآور نیستند، شرایطی مشابه آن چه انسان ها تجربه اش می کنند.»

از بین رفتن ترمزهای درد عامل به وجود آمدن دردهای مزمن است

برای رسیدن به این نتیجه گیری، نیلی و تیمش به یکی از اعصاب پای یک مگس آسیب زدند و منتظر شدند تا درمان شود. با اینکه درد حاد اولیه برطرف شده بود، محققان دریافته بودند که پاهای دیگر این مگس هم فوق العاده حساس شده اند. تحقیقات بیشتر نشان داد دلیل پشت این ماجرا از بین رفتن قسمت هایی است که دانشمندان نامش را ترمزهای درد گذاشته اند و در اعصاب شکمی این حشره (که مانند ستون فقرات برای حشرات عمل می کند) جا دارند؛ این اعصاب جابجا کردن سیگنال های درد در بدن مگس را بر عهده دارند. این ترمزها هستند که تصمیم می گیرند حشره درد را حس کند یا نکند.

«پس از آسیب دیدگی، عصب آسیب دیده تمام بارش را در رشته اعصاب خالی می کند و تمام ترمزها را برای همیشه از بین می برد. در نتیجه آستانه درد برای همیشه تغییر می کند و اعصاب برای همیشه فوق حساس خواهند بود.»

حیوانات نیاز به از دست دادن این ترمزها برای زنده ماندن در شرایط خطرناک هستند، اما زمانی که انسان ها از دستشان می دهند زندگی برایشان بسیار سخت می شود. «ما برای داشتن یک زندگی راحت و بدون درد نیاز به بازسازی این ترمزها داریم.»

به نظر نیلی نکته مهم این تحقیق این است که حالا می دانیم علت اصلی وقوع دردهای مزمن از بین رفتن ترمزهای درد در اعصاب مرکزی است، در نتیجه با استفاده از درمان های مبتنی بر سلول های بنیادی، قادر به درمان ریشه ای این دردها و متوقف کردنشان برای همیشه خواهیم بود.

نتایج این تحقیق در مجله Scientific Advances منتشر شده است.