انواع شرکت‌های دانش بنیان

شرکت‌های دانش بنیان، واحدهایی هستند که بر علم و دانش متکی بوده و همان طور که از اسمشان پیداست، بنیان و ریشه‌ آن ها را، دانش تشکیل می‌دهد. این شرکت‌ها، کالا یا محصول ملموسی که به تنهایی قابل استفاده باشد را ارائه نمی‌دهند و با ترکیب علم و فن‌آوری، فعالیت‌های مفیدی را به ثمر می‌رسانند. از آن جایی که در این نوع شرکت، علم و دانش نقشی اساسی را ایفا می‌کند، اقشار پژوهشگر و هیئت‌های علمی، از اعضای مهم این شرکت‌ها به شمار می‌روند.

شرکت‌های دانش بنیان چه کاربردی دارند؟

این شرکت‌ها، به منزله‌ راهی هستند که ایده را به محصول و نتیجه نهایی منتهی می‌کنند و پلی برای رسیدن به فناوری‌های علمی و دستگاه هایی با کارکردهای نو هستند. در شرکت‌های دانش بنیان، دانشمندان و پژوهشگران، به بررسی ایده‌ها و احتمالات تازه ای می‌پردازند که بتوان با عملی کردنشان، مسیری هموارتر برای افراد جامعه به وجود آورد.

اهداف شرکت‌های دانش بنیان

شرکت‌های دانش بنیان با هدف تبدیل ایده‌های ناب به کالا یا محصولاتی جدید، تاسیس می‌شوند و همواره در تلاش هستند تا با استفاده از علم و دانشی که قابل مشاهده نیست، به تولید و ایجاد کالاها یا مشاغلی نو و جدید بپردازند که قابل لمس و مشاهده می‌باشد. شرکت‌های دانش بنیان همچنین به ارتقای صنعت پیشران و بالاتر رفتن جایگاه عمومی کارآفرینی و شغل های نو و بکر در میان جامعه می پردازند. این شرکت‌ها، نوآوران صنعت‌های مختلف، پژوهشگران، متخصصان، متفکران و اساتید هیئت علمی دانشگاه ها را ترغیب می‌کنند تا با فعالیت در این حوزه، به رفع مشکلاتی که اقشار جامعه با آن ها دست و پنجه نرم می‌کنند پرداخته و در صدد برطرف کردن آنها با در نظر گرفتن عمق تولید موارد مورد نیاز باشند.

انواع شرکت های دانش بنیان

شرکت های نوپا نوع ۱

شرکت دانش بنیان نوپا نوع ۱، به شرکتی گفته می‌شود که هیچ دستاورد مالی‌ خاصی کسب نکرده است و یا به عبارتی، فاقد اظهار نامه مالیاتی می باشد. این دسته از شرکت‌های دانش بنیان، باید محصولات خود را به مرحله‌ تولید برسانند و یا در بدبینانه ترین حالت، به عنوان نمونه‌ آزمایشگاهی ساخته شوند. محصول تولید شده توسط این نوع از شرکت‌ها، باید به سطح فن آوری بالایی دست پیدا کند و باعث به وجود آمدن ارزش افزوده بالایی شود تا بتواند در دسته شرکت های دانش بنیان سطح یک قرار بگیرد. شرکت‌های دانش بنیان نوع ۱، معاف از مالیات می‌باشند.

شرکت‌های نو‌پا نوع ۲

این دسته از شرکت‌های دانش بنیان نیز مانند دسته نوپا نوع ۱، از هیچ دستاورد مالی برخوردار نیست و فاقد اظهار نامه‌ مالیاتی می‌باشند. محصولات این نوع از شرکت نیز یا باید به مرحله‌ تولید برسد و یا حداقل به عنوان نمونه‌ آزمایشگاهی ساخته شوند. این دسته نیز باید سطح دستیابی به فن آوری بالایی را داشته باشد تا بتواند خدمات دانش بنیان سطح دو را دریافت کند. تنها فرق این دسته با دسته‌ نوپا نوع ۱  در این است که سطح پیچیدگی و سختی کار نوع ۱ بیشتر از نوع دو می‌باشد.

شرکت‌های تولیدی نوع ۱

شرکت‌های این دسته از دانش بنیانی‌ها، به شرکت‌هایی گفته می‌شود که در آخرین اظهارنامه مالیاتی شرکت، بیش از  ۲۵ درصد درآمدشان مکتوب شده باشد. این شرکت ها باید محصولات خود را به مرحله‌ تولید برسانند.‌ محصولات تولید شده باید از سطح فناوری بالایی برخوردار باشند تا بتوانند مشمول خدمات شرکت‌های دانش بنیان سطح یک شوند.

شرکت های تولیدی نوع ۲

عنوان این نوع از دانش بنیان‌ها را تنها سه دسته از شرکت‌ها می توانند داشته باشند.

دسته اول: شرکت هایی که محصولات خود را به مرحله تولید رسانده باشند. این محصولات باید به سطح تکنولوژی بالایی دست پیدا کنند و شامل خدمات شرکت‌های دانش بنیان سطح یک شود.

دسته دوم: شرکت‌هایی که فعالیت های مهندسی و پروژه‌های پیمانکاری داشته باشند مشروط به اینکه حداقل ۱۰ درصد کار را معیار‌های شرکت دانش بنیان تشکیل دهد.

دسته سوم:  شرکت‌هایی که محصولات خود را به مرحله تولید رسانده باشند. این محصولات باید به سطح تکنولوژی بالایی دست پیدا کنند و شامل خدمات شرکت‌های دانش بنیان سطح دو شود.

شرکت های دانش بنیان نرم و هویتساز

شرکت‌هایی که در این حوزه فعالیت می کنند، باید از محصولاتی با فناوری و تکنولوژی بالایی برخوردار بوده و همچنین مقدار دقیق و مشخص مسائل فنی و مالی این نوع از شرکت ها بررسی شود.

شرکت های دانش بنیان فرایندی و خدماتی

شرکت‌های این دسته، باید با استفاده از وسایل، امکانات و مسیرهایی که از طرف شرکت های دانش بنیان به تایید رسیده و شرایط آیین نامه‌ ارزیابی دانش بنیان را دارا می باشد، کالا و خدمات غیر دانش بنیانی تولید کنند. این نوع از شرکت‌ها می‌توانند مشمول خدمات شرکت‌های دانش بنیانی تولیدی نوع دوم شوند.

شرکت‌های دانش بنیان تجاری سازی

تجاری کردن محصولات دانش بنیان و به فروش رساندن آن‌ها، از بزرگترین مشکلات شرکت‌های دانش بنیانی می باشد. شرکت‌هایی که روند کاری‌شان، باعث رونق بخشیدن به دانش بنیادی‌ها شود، طبق اعلام معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، با نام شرکت‌های دانش بنیان تجاری سازی، به تایید می‌رسند. به همین منظور در بخش خدمات و کالاهای شرکت‌های دانش بنیانی، قسمتی متعلق به همین دسته از شرکت‌ها می‌باشد که با خدمات و کارکردهای خود، عاملی مهم برای رونق بخشیدن به شرکت‌های دانش بنیان هستند.

نقش شرکت‌های دانش بنیان در صنعت و اقتصاد جهانی

شرکت‌های دانش بنیان، با در اختیار داشتن علم و دانشی که از پژوهشگران و محققان خود وام می‌گیرد، موجب تغییر و تحول در زمینه‌های علم و تکنولوژی و کشف یافته‌های جدید شده و در ادامه‌ آن، باعث جهش اقتصادی در سطح کشور می‌شوند. کسب و کارهای دانش بنیان را می‌توان یکی از عوامل اصلی رشد اقتصادی و افزایش بهره‌وری در هر کشوری دانست. کشوری که رشد اقتصادی بالایی داشته باشد، قطعا از حوزهی صنعتی قوی نیز برخوردار است. غول‌های اقتصادی جهان به سرعت در حال رشد هستند و همگام نبودن با تکنولوژی و صنعت پیشرفته‌ دیگر کشورها، قطعا ضررهای جبران ناپذیری را به بار خواهد آورد. باید قبول کرد که صنعت و اقتصاد کشورها، با مدیریت سنتی، به جلو پیش نخواهد رفت و چاره‌ کار، مدرنیته کردن راه صنعت و تکنولوژی، به کمک شرکت‌های دانش بنیان می‌باشد.

نقش شرکت‌های دانش بنیان در صنعت لوازم خانگی

پیشرفت تکنولوژی در سطح جهانی و حضور در بازارهای بین المللی، نیازمند تولید لوازم خانگی بسیار با کیفیت و رقابتی و همچنین افزایش میزان تولید در این زمینه می‌باشد. صنعت لوازم خانگی در کشور ما، یکی از مهم‌ترین صنعت‌ها به شمار می‌رود و تمامی شرکت‌ها سعی بر ارائه‌ محصولات با کیفیت‌تر از قبل همراه با تکنولوژی روز دنیا هستند، اما چه مقدار از این تلاش‌ها به نتیجه خواهد نشست؟ پشتیبانی از شرکت‌های دانش بنیان در صنعت لوازم خانگی، یکی از اصلی ترین مباحث در حوزه‌ دانش بنیان ها به حساب می‌آید؛ زیرا با حضور در بازار های بین المللی و قرار گرفتن در کنار برندهای نام آشنا و معروف دنیا، این ترکیب علم و دانش و تبدیل آن به یافته‌های علمی جدید است که می‌تواند جایگاه در خور توجه برای ما به ارمغان بیاورد.

سخن آخر

امروزه شرکت‌های دانش بنیان، سهم بسزایی در پیشرفت اقتصادی کشورها دارند. رقابت تنگاتنگی در حوزه‌ دستیابی به تکنولوژی های روز دنیا و فناوری های نوظهور بین قطب های اقتصادی دنیا وجود دارد. کشورمان ایران نیز با حدود ۲۷۰۰ شرکت دانش بنیان، در ابتدای این راه طولانی قرار دارد؛ اما پژوهشگران مستعد و اساتید با جایگاه علمی بالا، در این حوزه مشغول به فعالیت هستند که آینده‌ اقتصاد ایران را در دست دارد. برای رشد بیشتر در این حوزه و همگام شدن با کشورهای پیشرفته‌ دیگر، اولین و ابتدایی ترین قدم، حمایت از شرکت‌هایی است که به واسطه‌ دانشی که دارند، توانسته‌اند تکنولوژی و فناوری های روز دنیا را، با علم درآمیزند تا آسایش بیشتری را برای مردم به ارمغان بیاورد. به عنوان مثال، گروه صنعتی انتخاب الکترونیک که محصولات خود را با نام اسنوا، پرچم‌دار لوازم خانگی در ایران، روانه بازار می‌کند، با بومی سازی دانش‌های جهانی، لوازم خانگی پیشرفته خود را با جدیدترین تکنولوژی‌های روز دنیا، به خط تولید می‌رساند و آزمایشگاه‌های دانش بنیان این شرکت، نظارت مستمری بر تمامی این فرایندها دارد. درست است که کشور ما در ابتدای این مسیر طولانی قرار دارد، اما با حمایت شرکت‌های دانش بنیان، آینده‌ درخشانی در اقتصاد دنیا خواهیم داشت.

این مقاله در همکاری با شرکت اسنوا تهیه و در دیجیاتو منتشر شده است.