یادداشت: گزارش کمیسیون اقتصادی، گام رو به جلو یا تکرار تجربه گذشته

این یادداشت نوشته عباس آشتیانی، عضو انجمن بلاکچین ایران و فعال و پژوهشگر حوزه بلاکچین و دارایی دیجیتال است.

طرح مجلس و خودتنظیم گری

چندی پیش شاهد سخنرانی جناب آقای دکتر قالیباف ریاست محترم مجلس شورای اسلامی پس از تذکر رییس کمیسیون اقتصادی مجلس دال بر ضرورت تسریع تنظیم گری حوزه بلاکچین و دارایی های دیجیتال بودیم. عنایت به این نکته ضروریست که در گزارش نظارتی و پیشنهاد اولیه طرح مجلس، نقش بانک مرکزی برای حوزه تبادلات ویژه شده است و انتخاب بانک مرکزی به عنوان رگولاتور بخشی برای این حوزه می‌تواند باز هم تکرار وقایع چهار سال گذشته باشد.

با رشد روز افزون تکنولوژی، سرعت تغییرات در حوزه های مختلف را شاهد هستیم و از طرفی الزامات و ابزارهایی که مورد نیاز برای صیانت از حقوق مشتریان و همینطور کسب و کارها هستند، به سرعت در حال تغییر است. لذا ضرورت توجه و همراهی توام با مدیریت ریسک با پدیده‌های نوین برای کشور عزیزمان که می تواند سهم بسزا و بزرگی در اقتصاد دیجیتال در آینده خودش و منطقه را ایفا کند آشکارتر می‌شود.

از سال 2009 و با ترکیب چند تکنولوژی موجود، مفهوم جدیدی به اسم موجودیت رمز نگاری شده خود را به جهانیان آشکار نمود که این تکنولوژی، با نام تکنولوژی بلاکچین شناخته می شود. یکی از آنها تکنولوژی دفتر کل توزیع شده است که به معنی عدم تجمیع محل نگهداری داده ها و سوابق و اطلاعات یک شبکه در یک مکان متمرکز است. موضوع بعدی رمز نگاری و استفاده از الگوریتم های در هم نگارنده برای نگهداری مالکیت دارایی یا مالکیت داده پیام روی یک شبکه دفتر کل توزیع شده است و با یک پروتکل می توان به مفهوم جدیدی به اسم موجودیت رمز نگاری شده اشاره نمود که مع الاسف با نام گذاری به اسم کریپتو کارنسی یا رمز ارز، اشتباه بزرگی در مسیر شناخت و قانون گذاری این موجودیت های رمز نگاری شده به وجود آمد.

ارزشی بر مبنای تکنولوژی بلاکچین

موجودیت‌های رمز نگاری شده در حقیقت می توانند نمودی از هر چیز موجود در جهان فعلی باشند، به عنوان مثال می‌توان از یک اثر هنری یکتا و ویژه (NFT) یا موجودیت یا نمودی از سهام (رمز سهام) یا نمودی از یک کالا (رمز کالا) یا نمودی از یک پول یا ارز خارجی (رمز پول) و یا ارزش جدیدی بر مبنای یک سری از ویژگی‌ها در این شبکه اشاره نمود.

این ارزش جدید بر مبنای تکنولوژی بلاکچین ناشی از چند ویژگی است که در طول تکامل تاریخ بشر بدون توجه به مشهود بودن یا غیر مشهود بودن و یا بدون توجه به داشتن ارزشی به اسم ارزش ذاتی، منجر به با ارزش شدن هر موجودیتی مانند نمک، طلا یا امروزه رمز ارزشها (مانند بیتکوین) شده است. من جمله این ویژگی ها می توان به دوام بالا، قابلیت انتقال، قابلیت تقسیم شدن، تعداد محدود و شفافیت در میزان عرضه و یکسان بودن اشاره نمود.

طبق تعریف سازمان بین المللی استاندارد حسابرسی جهانی (IFRS) این نوع از ارزش جدید خلق شده ذیل هیچ کدام از قوانین و کلاسهای موجود دارایی و بازارهای سنتی مانند بازار ارز، سهام و ملک تقسیم بندی نمی‌شود و کلاس جدیدی به اسم دارایی‌های دیجیتال (رمزارزش) را به خودش اختصاص داده است.

طبیعتاً در زمانی که یک کلاس جدید دارایی به عنوان بازاری موازی و جایگزین کشف یا خلق شده یا به وجود می‌آید، بخشی از ارزش را از بازار های موازی دیگر مانند بازار های ارزی، فلزات گرانبها، املاک، سهام و ... را به خود جلب می‌نماید و با توجه به ویژگی امکان خلق پول در ارزهای رایج کشورها بخشی از این نقدینگی لاجرم و به ناچار جذب هر کدام از این بازارها من جمله این بازار نوظهور خواهد شد.

اقبال مردم نسبت به رمزدارایی‌ها

در کشور عزیزمان نیز با توجه به اهمیت و ناگزیر بودن این موضوع شاهد اقبال مردم به این حوزه جدید و این کلاس جدید دارایی هستیم و خواهیم بود و با توجه به ویژگی های منحصر به فردی که در این مقال نمی‌گنجد می‌توان جای امیدواری داشت که از مزایا و فواید آن برای کسب و کارها و مردم و کشور عزیزمان بهره برد.

قانون خروجی مجلس برای حوزه پویای اشاره شده اگر شامل جزییات باشد که خودش دست و پاگیر خواهد بود و از طرفی در صورت قرائت گزارش در صحن و ارجاع به کمیسیون‌های تخصصی مجلس شاهد گام مثبتی برای فرصت وضع یک چهارچوب مناسب خواهیم بود. امید می‌رود حضور پررنگ انجمن بلاکچین ایران به عنوان بازوی علمی در خدمت کمیسیون های مجلس قرار گیرد تا شاهد یک هم‌افزایی مناسب بین حاکمیت و نماینده بخش خصوصی باشیم. تشخیص ماهیت موجودیت رمزنگاری شده و ارجاع به رگولاتور ذیصلاح بخشی می‌تواند یکی از وظایف بخش خصوصی در کنار حاکمیت باشد. راهکارهای خود تنظیم گری کسب و کارها نیز بدون نیاز به هیچ نهاد صنفی دیگری را می‌توان راهکار امتحان پس داده برای تنظیم حوزه در نظر گرفت.