کشف جرم کیهانی مرموزی که هر ۴۴ دقیقه پرتو ایکس و امواج رادیویی تابش می‌کند
منجمان جرم کیهانی مرموزی را کشف کرد‌ه‌اند که هر ۴۴ دقیقه یک بار پرتو ایکس و امواج رادیویی ساطع می‌کند.
در دیجیاتو ثبت‌نام کنید
جهت بهره‌مندی و دسترسی به امکانات ویژه و بخش‌های مختلف در دیجیاتو عضو ویژه دیجیاتو شوید.
عضویت در دیجیاتوتازههای تکنولوژی
جرم کیهانی مرموزی با نام «ASKAP J1832–0911»، درون کهکشان راه شیری و در فاصله‌ای حدود ۱۵ هزار سال نوری از زمین قرار دارد. اکنون مشخص شده این جرم هر ۴۴ دقیقه، 2 دقیقه، در هر 2 طول‌موج امواج رادیویی و ایکس ساطع می‌کند. این کشف می‌تواند نوع جدیدی از فیزیک یا مدل‌های جدیدی از تکامل ستاره‌ای پیشنهاد دهد.
این نخستین بار است که جرمی از این نوع، موسوم به «گذرای بلندمدت» یا LPT، هم در نورپرانرژی پرتو ایکس هم در نور کم‌انرژی امواج رادیویی مشاهده می‌شود.
تیم پژوهشی امیدوار است این یافته بتواند به روشن شدن ماهیت واقعی این اجرام چشمک‌زن و چگونگی تولید سیگنال‌های اسرارآمیز آنها کمک کند.
البته نه‌فقط هنوز توضیحی برای چگونگی تولید سیگنال‌ها از سوی LPTها وجود ندارد، بلکه منجمان نمی‌دانند چرا این سیگنال‌ها دوره‌ای در فواصل زمانی طولانی، منظم و غیرمعمول روشن و خاموش می‌شوند.
«زیِنگ وانگ» رهبر تیم و پژوهشگر دانشگاه «کرتین» در بیانیه‌ای می‌گوید:
«این جرم با هر چیزی که تاکنون دیده‌ایم متفاوت است.»
«LPT»ها اجرام کیهانی چشمک‌زنی هستند که پالس‌های رادیویی با فاصله‌هایی از چند دقیقه تا چند ساعت منتشر می‌کنند. این اجرام نخستین بار سال ۲۰۲۲ کشف شدند و پدیده‌ای بسیار تازه به شمار می‌روند. از زمان این کشف اولیه تاکنون، منجمانی از سراسر جهان موفق به شناسایی ۱۰ مورد LPT دیگر شده‌اند.
حداقل تاکنون هیچ‌کدام از آنها شبیه این یکی نبوده‌اند.
جرم ASKAP J1832–0911 را نخستین بار منجمان با استفاده از تلسکوپ رادیویی «ASKAP» در استرالیا شناسایی شد.
تیم پژوهشی پس از کشف اولیه این LPT در امواج رادیویی، تحقیقات بیشتری با تلسکوپ پرتو ایکس «چاندرا» ناسا انجام دادند.
در واقع، مشاهده تابش منظم پرتوهای ایکس از سوی ASKAP J1832–0911 نتیجه‌ای شانسی بود.
«وانگ» می‌افزاید:
«کشف اینکه ASKAP J1832–0911 پرتوهای ایکس منتشر می‌کند، مانند یافتن سوزن در انبار کاه بود. تلسکوپ رادیویی ASKAP دید وسیعی از آسمان شب دارد اما چاندرا فقط بخش کوچکی از آن را رصد می‌کند؛ بنابراین، از خوش‌شانسی بود که چاندرا هم‌زمان همان منطقه از آسمان شب را مشاهده کرد.»
تیم پژوهشی بر این باور است که ASKAP J1832–0911 در واقع ستاره‌ای مرده است اما هنوز دقیقاً نمی‌دانند این ستاره به چه شکلی است.
یکی از گزینه‌های احتمالی ستاره‌ای نوترونی با میدان مغناطیسی بسیار قوی یا همان «مگنتار» است و نامزد دیگر کوتوله‌ای سفید است؛ نوعی باقی‌مانده ستاره‌ای که خورشید بیش از 5 میلیارد سال آینده پس از پایان عمرش به جا می‌گذارد.
«وانگ» در این بیانیه می‌گوید:
«ASKAP J1832–0911 ممکن است مگنتار باشد؛ هسته ستاره‌ای مرده با میدان‌های مغناطیسی قدرتمند یا یک جفت ستاره در سامانه دوتایی باشد که یکی از آنها کوتوله‌ای سفید با میدان مغناطیسی قوی است، ستاره‌ای کم‌جرم در پایان دوره تکاملی خود اما حتی این نظریه‌ها هم کامل آنچه را مشاهده می‌کنیم، توضیح نمی‌دهند. این کشف می‌تواند نشان‌دهنده نوعی فیزیک جدید یا مدل‌های نوین تکامل ستاره‌ای باشد.»
محققان امیدوارند کشف دست‌کم LPT دیگر که امواج رادیویی و پرتوهای ایکس ساطع می‌کند، بتواند به روشن شدن منشأ مرموز این اجرام کمک کند.
دلیل این امر این است که پرتوهای ایکس انرژی بسیار بالاتری نسبت به امواج رادیویی دارند؛ بنابراین هر آنچه پشت ASKAP J1832–0911 باشد، باید بتواند هر 2 نوع تابش را تولید کند. این موضوع ممکن است دامنه احتمالات را محدود کند. تیم پژوهشی بر این باور است که احتمالاً اجرام LPT بیشتری نیز وجود دارند که دقیقاً مانند این جرم کیهانی رفتار می‌کنند.
«ناندا رئا»، عضو تیم پژوهشی و پژوهشگر مؤسسه علوم فضایی (ICE-CSIC) و مؤسسه مطالعات فضایی کاتالان (IEEC)، در بیانیه‌ای گفت:
«کشف تابش گذرای پرتو ایکس این جرم دیدگاه‌های تازه‌ای درباره ماهیت اسرارآمیز آنها مطرح است.»
نتایج این پژوهش در نشریه Nature منتشر شده است.
برای گفتگو با کاربران ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید.