چرا قوانین و اسناد حقوقی به شیوه سخت و نامفهومی نوشته می‌شوند؟ محققان MIT پاسخ می‌دهند

درک مطالب حقوقی و قوانین حتی برای وکلا نیز کار نسبتاً دشواری است. پس این سؤال پیش می‌آید: چرا اسناد و متن‌های حقوقی به سبکی نوشته می‌شوند که درک آن‌ها بسیار سخت باشد؟ محققان علوم شناختی دانشگاه MIT معتقدند که پاسخ این سؤال را یافته‌اند. به گفته آن‌ها، زبان پیچیده قوانین برای انتقال حس اقتدار است.

براساس گزارش Phys، محققان دریافتند که حتی افرادی که تخصصی در مسائل حقوقی ندارند، وقتی از آن‌ها خواسته می‌شود قوانینی بنویسند، از زبانی پیچیده استفاده می‌کنند. «ادوارد گیبسون» (Edward Gibson)، استاد علوم مغز و شناختی MIT می‌گوید:

«به نظر می‌رسد که مردم می‌دانند که یک قاعده ضمنی وجود دارد که قوانین باید این‌گونه [پیچیده] به نظر برسند، و آن‌ها را به این شکل می‌نویسند.»

چرا اسناد حقوقی و قوانین نامفهوم نوشته می‌شوند؟

در پژوهشی که در سال 2023 منتشر شد، محققان دریافتند که نوشتار به سبک حقوقی (Legalese) درک متن را حتی برای وکلا نیز دشوارتر می‌کند. در آن پژوهش وکلا تمایل داشتند نسخه‌های انگلیسی ساده متن را بخوانند و گفتند که نسخه‌های ساده‌شده به همان اندازه متن‌های سخت قانونی سنتی، قابل اجرا هستند.

ادوارد گیبسون می‌گوید که اگر هم وکلا و هم مردم عادی سبک نوشتاری مطالب حقوقی را نمی‌پسندند، پس چرا اصلاً به این شیوه نوشته می‌شوند؟ پژوهش حاضر که در PNAS منتشرشده، پاسخی برای این سؤال دارد.

محققان فرضیه‌ای مطرح می‌کنند که اسم آن را «فرضیه طلسم جادویی» گذاشتند. محققان می‌گویند، همانطور که طلسم‌های جادویی با سبک و قافیه‌های خاصی نوشته می‌شوند که آن‌ها را از زبان روزمره متمایز می‌کند، به نظر می‌رسد سبک پیچیده زبان حقوقی نیز نشان‌دهنده نوع خاصی از اقتدار است.

محققان می‌گویند که به نظر می‌رسد اسناد حقوقی در ابتدا یک پیش‌نویس ساده هستند و سپس اطلاعات و تعاریف اضافی در جملات موجود درج می‌شوند، به عبارت دیگر بندهای پیچیده‌ای در وسط هر جمله نوشته می‌شود. به گفته گیبسون جملات حقوقی، یک ساختار زبانی را در دل ساختارهای دیگری قرار می‌دهند؛ چنین کاری را مردم عادی در زبان روزمره انجام نمی‌دهند.

آزمایش فرضیه محققان درباره زبان دشوار متن‌های حقوقی

محققان برای آزمایش فرضیه‌های خود، از حدود 200 فرد معمولی خواستند تا دو نوع متن بنویسند. در متن اول، به مردم گفته شد که قوانین منع جرائمی مانند رانندگی در حالت مستی، دزدی، آتش‌سوزی و قاچاق مواد مخدر را بنویسند. در مورد دوم نیز شرکت‌کنندگان باید داستان‌هایی معمولی درباره آن جرایم می‌نوشتند.

محققان دریافتند که همه این افراد، در نوشتن قوانین جملات و بندهایی در وسط جملات خود قرار می‌دادند. اما وقتی داستان‌هایی درباره جرایم و آن قوانین می‌نوشتند، بسیار ساده‌تر آن را بیان می‌کردند.

از آنجایی که متن قوانین آمریکا (پژوهش نیز براساس قوانین آمریکا انجام شده) براساس قوانین بریتانیا نوشته شده است، محققان قصد دارند چنین پژوهشی را نیز درباره قوانین بریتانیا تکرار کنند تا ببیند آیا چنین پیچیدگی‌هایی در آن زبان نیز وجود دارد یا خیر.

محققان همچنین سؤال جذاب دیگری را مطرح می‌کنند: آیا قانون حمورابی که حدود 1750 قبل از میلاد نوشته شده نیز مثل قوانین فعلی، پیچیده نوشته شده و دارای بندهای اضافی است؟ البته باید منتظر پژوهش‌های بیشتر محققان بمانیم، تا به ریشه تاریخی دشوارنویسی قوانین پی ببریم.