آلودگی پلاستیکی اقیانوس ها؛ محور اصلی روز جهانی حیات وحش در ۲۰۱۹

سوم مارس برابر با دوازدهم اسفندماه مصادف است با ششمین سالروز جهانی حیات وحش که برای تجلیل از سایتس (معاهده چند جانبه حفاظت از جانداران در معرض خطر) توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد به این نام خوانده شده. سازمان ملل متحد به بهانه روز جهانی حیات وحش از طریق رویدادهایی که در سرتاسر دنیا برگزار می کند از جمله مسابقات هنری، جشنواره های فیلم و برپایی کمپین شبکه های اجتماعی به تجلیل از تنوع گونه های گیاهی و جانوری در سراسر این کره خاکی می پردازد و کلیه خطراتی که آنها را تهدید می نمایند به انسان گوشزد می کند.

تم امسال روز جهانی حیات وحش «حیات در زیر آب: برای انسان و گیاهان» است که از چهاردمین هدف سازمان ملل متحد برای توسعه پایدار جهان الهام گرفته و هدفش حفظ اقیانوس ها همزمان با استخراج منابع موجود در آنهاست.

زندگی در زیر آب شاید بیش از اندازه از زندگی روزمره ما دور باشد و چه بسا بهتر باشد این سوژه را به دانشمندان و زیست شناسان دریایی محول کرد اما آنطور که ماریا فرناندا اسپینوسا رئیس مجمع عمومی سازمان ملل متحد می گوید ابدا اینطور نیست. او به بهانه روز جهانی حیات وحش اینطور گفت:

هر روز که می گذرد انسان بیشتر از سابق ارتباط میان بخش های مختلف جهان و تاثیری که می تواند روی اقیانوس ها، رودخانه ها و آبراه ها داشته باشد را درک می کند و به نقش خود در تغییر حیات وحش سطح و زیر آب پی می برد.

به لطف منابع طبیعی و تجاری موجود، اقیانوس ها بازاری به ارزش ۳ ترلیون دلار پیدا کرده اند که تقریبا ۵ درصد از کل درآمد سالانه جهان را تشکیل می دهد. تقریبا ۴۰ درصد از معیشت مردم دنیا (تغذیه و کسب و کار) به اقیانوس ها وابسته است و ارزش فرهنگی و معنوی اقیانوس ها هم که قابل تخمین زدن نیست.

منابع موجود در اقیانوس ها ارزشی برابر با ۳ تریلیون دلار دارند و ۵ درصد از کل درآمد سالانه جهان را تشکیل میدهند

اما یکی از جنبه های کلیدی این کمپین که به مناسبت روز جهانی حیات وحش به راه افتاده مقابله با آلودگی پلاستیکی است که برای تحقق آن نیز ۵۷ کشور دنیا (یعنی در حدود ۶۰ درصد از سواحل سراسر جهان) وعده داده اند استفاده شان از پلاستیک های غیرقابل تبدیل و تک کاربره را با کمک برنامه دریاهای پاک سازمان ملل متحد که دو سال پیش کلید خود به حداقل میزان ممکن برسانند.

همه ساله ۸ میلیون تن پلاستیک جدید به اقیانوس ها ریخته می شود

بالغ بر نیمی از پلاستیک موجود در اقیانوس ها از خشکی وارد این آب ها شده اند و غالبا نیز پیش از آنکه وارد دریاها شوند به رودخانه ها راه می یابند. برآوردها از میزان پلاستیک شناور در اقیانوس های سراسر جهان بین ۵ تا ۵۲ تریلیون قطعه است و طبق اعلام کارشناسان همه ساله ۸ میلیون تن پلاستیک دیگر به اقیانوس ها ریخته می شود. آلودگی پلاستیکی کلیه جانداران را تحت تاثیر قرار می دهد که از پلانکتون های میکروسکوپی گرفته تا وال ها و کوسه های عظیم الجثه را شامل می گردد.

به خاطر فراگیر بودن پلاستیک ها تقریبا یک سوم از تمامی ماهی هایی که از دریا صید می شوند در بدنشان ردپایی از پلاستیک دارند. بنابراین به جای پرسیدن این سوال که آیا غذاهای دریایی شامل پلاستیک می شوند یا خیر باید این سوال را مطرح نمود که پلاستیک چطور بر زندگی ما اثر می گذارد؟ برای مثال آیا مواد شیمیایی موجود در پلاستیک درست مانند دیگر جانداران بر هورمون های بدن اثر می گذارند یا خیر؟

تا سال ۲۰۵۰ تعداد پلاستیک های موجود در اقیانوس ها از ماهی ها بیشتر می شود

اگر نرخ آلودگی اقیانوس ها با پلاستیک به همین منوال ادامه پیدا کند و تلاشی برای توقف آن صورت نگیرد طبق پیش بینی برخی الگوها تا سال ۲۰۵۰ شمار قطعات پلاستیکی موجود در اقیانوس ها از ماهی ها بیشتر می شود.