جایگزینی آنتی‌بیوتیک با ویروس‌ قابل برنامه‌ریزی؛ هدف آینده‌نگرانه استارتاپ فلیکس

دنیا در حال جنگ است، اما نه یک جنگ معمولی. ما در حال مبارزه با ارگانیسمی آنقدر کوچک هستیم که فقط با میکروسکوپ قابل شناسایی است، و اگر همین حالا جلویش را نگیریم، ممکن است در دهه‌های بعدی به خاطر آن میلیون‌ها کشته بر جای بگذاریم. اشتباه نکنید، منظور ما کووید-19 نیست، بلکه داریم از باکتری‌هایی صحبت می‌کنیم که در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم شده‌اند.

سال گذشته فقط 700 هزار نفر در اثر بیماری‌های باکتریایی جان خود را از دست دادند که قریب به 35 هزار نفرشان آمریکایی بودند. به گزارش سازمان ملل اگر جلوی این مرگ و میر گرفته نشود، از سال 2050 هر ساله شاهد مرگ 10 میلیون انسان از سراسر دنیا خواهیم بود. انتشار این آمار و ارقام ترسناک، استارتاپی به نام فلیکس را به آن وا داشته که برای جلوگیری از قدرت گرفتن باکتری‌ها از همین حالا به فکر چاره بیفتد.

چاره فلیکس، بسیار نوآورانه و هوشمندانه است: ویروس‌های قابل برنامه‌ریزی و هدایت‌پذیر. همانطور که می‌دانید، رفتار باکتری‌ها در مواجهه با داروهای آنتی بیوتیک می‌تواند به مرور زمان تغییر کند. ممکن است جمعیت بزرگی از باکتری‌ها در برابر یک داروی آنتی‌بیوتیک دچار زوال شوند، اما بعضی باکتری‌ها که مقاومت بیشتری دارند زنده مانده و خود را با تکثیر نجات بدهند.

محققین فلیکس برای مقابله با مقاومت باکتری‌ها می‌خواهند ویروس‌هایی تربیت کنند که نقاط خاصی از باکتری را مورد حمله قرار داده و آن‌ها را از بین ببرد. در این صورت باکتری‌ها فرصتی برای بروز مقاومت در نسل‌های بعدی نخواهند داشت و در صورت جواب دادن این شیوه، ممکن است در سال‌های آینده داروهای آنتی‌بیوتیک کاملا به حاشیه بروند.

بد نیست بدانید که ایده استفاده از ویروس برای کشتن باکتری ایده جدیدی نیست و در حقیقت به 105 سال پیش باز می‌گردد. یک قرن پیش، محققی انگلیسی اثبات کرد که بعضی ویروس‌ها (که بعدا باکتریوفاژ نامیده شدند) می‌توانند باکتری‌ها را آلوده کرده و بکشند. 25 سال بعد از این کشف نیز فاژتراپی به عنوان یک روش مطمئن درمانی در محوریت کاری شرکتی به نام ایلای لیلی اند کامپنی قرار گرفت.

تیم فلیکس این روش درمانی را تا امروز روی 10 بیمار داوطلب آزمایش کرده و قصد دارد این کار را برای بیماران مبتلا به بیماری فیبروز سیستیک (که مثل کرونا یک مشکل حاد تنفسی است) ادامه بدهد. مرحله بعدی کار، گسترش این روش درمانی روی 30 بیمار داوطلب خواهد بود و در صورت موفقیت‌آمیز بودن آن، کارهای دریافت مجوز سازمان غذا و داروی آمریکا برای ثبت به عنوان یک درمان اثبات شده انجام خواهد شد.